بررسی رضایت زناشویی بر بهزیستی روانشناختی زنان

مقدمه

 یکی از مهم ترین اتفاقاتی که در زندگی افراد جامعه می افتد،ازدواج است.ازدواج مرحله ای است که علاوه بر زندگی شخصی فرد،جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می دهد و همانگونه که کلود روی استروس[1] می گوید:«برخوردی است دراماتیک بین فرهنگ وطبیعت،یا میان قواعد اجتماعی و کشش جنسی» (ساروخانی،23:1386)ازدواج همچنین نظام فرهنگی از آراو عقاید تربیتی،نهادی از نقش ها و هنجارها و تجربیات تعاملی پیچیده ای برای زنان و مردان است.(ریتزر،56:1374).

ازدواج از جنبه جامعه شناختی،دارای ساختار،ماهیت ،کارکرد وپیادهای اجتماعی پیش بینی شده و پیش بینی نشده مثبت یا منفی،آسیب زا یا آسیب زدااست که کنش و واکنش اعضای جامعه و ساختارهای اجتماعی را متاثر می سازد،خصوصا پیامدهای نامطلوب ازدواج های غیراصولی،از یک سو ساختار،ماهیت و کارکردهای خانواده را در طول زمان دچار تغیر و تحول می سازد و از سوی دیگر ارزش های محوری جامعه را تحت تاثیر قرارمی دهد.

با توجه به شرایط جامعه ایران و مسائل ومشکلاتی که در سر راه انجام ازدواج و زناشویی به وجود آمده،توجه به این مسئله وپیامدها و عواقب آن برای افراد از اهمیت خاصی برخوردار است،چرا که اگر این خشت از همان ابتدا کج نهاده شود،دیوار خانواده سرانجام فرو خواهد ریخت.لذا پرداختن به علل و انگیزه نهای سوق دهنده به سوی انجام این پیوند از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود؛به گونه ای که اگر توجه واقعی به این عوامل نگردد،مسلما میزان رضایت طرفین از ازدواج و زندگی زناشویی مطلوب نخواهد بود و بالطبع عواقب خوشایندی را نیز برای این خانواده ها نمیتوان متصورشد.

 در بین نهاد های مختلف جامعه، کانون مقدس خانواده بهترین مکان برای تربیت جسم وروان است. خانواده کانون نوع دوستی و یگانگی زن ومرد می باشد که برای آنها بهترین فرصت برای اتفاق و اتحاد  براساس صمیمیت هر چه بیشتر و دوام هرچه فزون تر اخلاقی،جسمانی و روانی به وجود می آورد(ابراهیمی بختور،46:1364). باتوجه به این که غالبا مدیریت فضای درون خانه را زنان می سازند یا هدایت می کنند و یا عهده دار می باشند،لذا رضایت زنان از زندگی مشترک،تاثیر بسیارزیادی در چگونگی فضای سالم وآرامش بخش خانه خواهد داشت.(هولاب،43:1378). رضایت زناشویی باعث می شود زوجین آرامش را در زندگی ببینند و با آرامش و رضایت آنها فرزندان نیز در خانواده به خوبی تربیت می شوند و آثار آن را در جامعه از خود نشان خواهند داد. بنابراین به دلیل اهمیت ویژه خانواده و اهمیت مقوله رضایت زناشویی در ثبات و پایداری خانواده ها  و افزایش بهداشت روانی همسران و فرزندان، محققین در صدد کشف رمز و رازهایی هستند که موجبات رضامندی زناشویی را فراهم می سازد.

بیان مسئله

     اختلافات زناشویی و طلاق جز آسیب های حاد جامعه به شمار می رود و پژوهشگران طلاق را در زمره فشارهای روانی شدید (رتبه اول از نظر شدت) ارزیابی کرده اند و آن را جز رویدادهای فشارزای زندگی رتبه بندی کرده اند.علی رغم اینکه آمار طلاق در ایران نسبت به کشورهای دیگر پایین تر است. اما صرفا آمارپایین طلاق نمی تواند توجیه منطقی در باب بالا بودن سلامت بهداشت روان خانواده و سازگاری زناشویی بین زوجین باشد چرا که در برخی کشورها،ازجمله ایران بخاطر مسائل فرهنگی، سنتی و حتی قانونی، طلاق به سادگی امکان پذیر نیست. پس اگردرجامعه ای آمار طلاق ناچیز باشد، الزاما به معنای ازدواج های موفق و رضایت زناشویی نیست. بسیاری از زوج ها در خانواده هایی زندگی می کنند که طلاق روانی برآن حکمفرماست(صادقی،23:1376). بنابراین بررسی همه عوامل موثر بر رضایت زندگی زناشویی در مسیر کاهش ناآگاهی های زوجین در ارتباط با یکدیگر و کاهش نارضایتی های مختلف ناشی ار عوامل فرهنگی،اجتماعی،سیاسی ،اقتصادی و . . .  رهنمون  می­شود.در سال های اخیر احساس امنیت و آرامش و روابط صمیمانه میان زن ومرد به سستی گراییده و سطح رضایت زناشویی کم شده است(ستوده,47:1379). آمار طلاق در تهران در دو ماهه اول 1381،5832 مورد و ازدواج 2827مورد در دفاتر ثبت احوال استان تهران به ثبت رسیده است. یعنی از هر دو ازدواج یکی به طلاق انجامیده است. در استان تهران در سال 1384 ،طلاق حدود 20درصد ازدواج ها را شامل می شد. طی نه ماه اول سال 1385،طلاق در تهران 13درصد نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش یافت. در همین مدت ازدواج نیم درصد کاهش یافته است. در همین مدت حدود 91هزار مورد ازدواج و 19 هزار طلاق در استان تهران به ثبت رسیده است،یعنی 21 درصد ازدواج ها به طلاق انجامیده است. استاندار تهران عنوان می کند که در حال حاضر 95درصد جوانان و نوجوانانی که در بازداشت گاه به سر می برند،فرزندان طلاق هستند(بخارایی،65:1387).